จันทน์แดง หรือ จันแดง จันหอม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Dracaena loureiri Gagnep.
ชื่อวงศ์ LILIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นไม้พุ่มสูง 2 - 5 ม. ลำต้นตรงเป็นรูปบวม ๆ เรือนยอด อาจมียอดเดียวหรือหลายยอด เปลือกนอก เกลี้ยง สีเทา เปลือกในสีขาว ใบเดี่ยว ออกเวียนสลับถี่ ๆ ที่ปลายยอด ปลายแหลม สีเขียวเข้ม ก้านเป็นกาบหุ้มซ้อนทับกันรอบลำต้น ดอกออกเป็นช่อใหญ่ตามซอกใบ กลีบดอก 6 กลีบ ตรงกลางดอกมีจุดสีแดง เมื่อบานเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 0.8 ซม. ดอกสีขาว ผลกลม เล็ก ผลอ่อน มีสีเขียว ผลแก่ สีม่วงคล้ำ มีเมล็ดเดียว ระยะเวลาในการออกดอกและเป็นผล ออกดอกระหว่างเดือน กรกฏาคม-สิงหาคม และผลแก่ระหว่างเดือน สิงหาคม-กันยายน การขยายพันธุ์เพาะกล้าจากเมล็ด หรือปักชำ
สรรพคุณด้านสมุนไพร
ส่วนที่ใช้เป็นสมุนไพรและมีสรรพคุณคือ เนื้อไม้ ที่มีเชื้อราลงจนเป็นสีแดงเข้ม เรียกว่าจันทน์แดงใช้เป็นยาเย็นดับพิษไข้ บำรุงหัวใจ ฝนทาภายใจ แก้ฟกช้ำ บวม และฝี แก่น รสขมเย็น แก้ไออันเกิดจากซางและดี บำรุงหัวใจ แก้เลือดออกตามไรฟัน แก้ไข้เพื่อดีพิการ แก้บาดแผล
ในตำรายาไทย นำจันทร์แดงมาทำยาประสะจันทน์แดง ดังนี้วัตถุส่วนประกอบ รากเหมือนคน รากมะปรางหวาน รากมะนาว เปราะหอม โกฐหัวบัว จันทร์เทศ ฝางเสน หนักสิ่งละ ๔ ส่วน เกสรบัวหลวง ดอกบุนาค ดอกสารภี ดอกมะลิ หนักสิ่งละ ๑ ส่วน และจันทน์แดง ๓๒ ส่วน นำมาบดเป็นผง
สรรพคุณยาประสะจันทน์แดง ใช้แก้ไข้ตัวร้อน กระหายน้ำ โดยละลายน้ำสุกหรือน้ำดอกมะลิ
ขนาดรับประทาน รับประทานทุก ๓ ชั่วโมง ผู้ใหญ่ ครั้งละ ๑ ช้อนกาแฟ เด็ก ครั้งละ ๑/๒ ช้อนกาแฟ
บทความ
