ชื่อวิทยาศาสตร์ Argyreia nervosa (Burm.f.) Bojer)
ชื่อวงศ์ Convolvulaceae
ชื่ออื่น ผักระบาด (ภาคกลาง) เมืองบอน (กรุงเทพฯ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ต้น เป็นไม้เถา ยาวได้ถึง 10 เมตร ลำต้นและกิ่งก้านมีขนนุ่มสีขาวหรือน้ำตาลแกมเหลืองมียางเหนียวสีขาว
ใบ เป็นใบเดี่ยว รูปกลมหรือรูปไข่ ปลายใบมนแหลมหรือแหลมเป็นหางมีติ่งเล็กๆสั้นๆอยู่ โคนใบเป็นรูปหัวใจด้านบนของใบค่อนข้างเรียบ ด้านล่างจะมีขนคล้ายเส้นไหมสีขาว สีเทาหรือสีน้ำตาลแกมเหลือง เส้นกลางใบและเส้นใบจะเด่นชัด
ดอก ออกชิดกันเป็นช่อตามซอกใบ กลีบดอกใหญ่เชื่อมติดกันเป็นรูปกรวยหรือรูปท่อ ดอกมีสีม่วงแกมชมพู ก้านช่อแข็ง ยาวประมาณ 20 ซม. ใบประดับ รูปไข่ ยาว 3 - 5 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน กลีบดอกรูปกรวย ยาวประมาณ 6 ซม. ปลายกลีบดอกเป็นแฉกตื้นๆ กลางกลีบดอกมีขนหนานุ่ม ดอกมีรูปร่างสวยงามสะดุดตา เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 6 ซม. เกสรตัวผู้ 5 อัน
ฝัก/ผล ผลกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. ปลายมีติ่ง
สรรพคุณทางสมุนไพร
ยารักษาโรคผิวหนัง ผื่นคัน
วิธีและปริมาณที่ใช้
ใช้ใบสด 2-3 ใบ นำมาล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียด ใช้ทาบริเวณที่เป็นโรคผิวหนัง วันละ 2-3 ครั้งติดต่อกัน 3-4 วันจะเห็นผล
สารเคมี : เมล็ด( white seed coat exterior) มี cyanogenic glycosides
หมายเหตุ : เป็นสมุนไพรที่ใช้เฉพาะภายนอก ห้ามรับประทาน เนื่องจาก ใบ ถ้ารับประทานเข้าไปทำให้คลุ้มคลั่ง ตาพร่า มึนงง เมล็ด ถ้ารับประทานเข้าไปทำให้ประสาทหลอน
บทความ
