ผักโขม

ผักโขม
Amarantrus lividus Linn.
AMARANTHACEAE
ชื่ออื่น ผักขม  ผักโขมหัด ผักขมหวาน ผักโขมเกลี้ยง ผักโหม ผักโหมเกลี้ยง

ลักษณะทั่วไป ไม้ล้มลุก มีระบบรากแก้ว ลำต้น ตั้งตรง เกลี้ยงไม่มีขน
มีรอยแตกเป็นร่องยาว ลำต้นสีม่วงแดงปนเขียว ตกกิ่งก้านไม่มากนัก ทรงพุ่มสูง
30-60 เซนติเมตร ใบ เป็นใบเดี่ยว รูปหัวใจ (cordate) ถึงรูปไข่ (oval)
ปลายใบ แหลมขอบใบเรียบ มีรอยหยักเล็กน้อยบริเวณปลายใบ ก้านใบเรียวเล็ก
เรียงสลับ ดอก เป็นช่อตั้งตรงแตกแขนง ดอกออกตามปลายยอดและซอกใบ
ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียแยกกันคนละดอก ดอกย่อยมีขนาดเล็กสีน้ำตาลม่วง
ปนเขียว ช่อดอกยาว10 -15 เซนติเมตร ผลรูปกลมรี เมื่อแก่อาจแตกหรือไม่แตก
ก็ได้เมล็ด ขนาดเล็ก สีน้ำตาลเข้มถึงดำเป็นมัน การขยายพันธุ์ ใช้เมล็ด

ประโยชน์และสรรพคุณ

 ลำต้น ยอด ใบ และช่อดอกอ่อนรับประทานเป็นผักต้ม ลวก จิ้มน้ำพริก แกงจืด แกงเลียง ต้มกะทิแกงอ่อมผัดน้ำมัน ในบางท้องถิ่นนำต้นมาสับเป็นอาหารสุกรทางสมุนไพร
ต้มน้ำ ดื่ม แก้อาการแน่นน่าอก แก้ไข้ หอบราก รสขมเย็น ถอนพิษถอนพิษ
ไข้หัวลม ไข้หวัด แก้ร้อนใน แก้เสมหะ ขับปัสสาวะ ต้มอาบแก้คัน ทำให้
ผิวหนังอ่อนนุ่ม