ชื่อวิทยาศาสตร์ : Eleutherine americana Merr.
ชื่อวงศ์ : IRIDACEAE
ชื่ออื่น : ว่านหมาก, ว่านไก่แดง, ว่านเข้า, ว่านเพลาะ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นพืชล้มลุกลงหัว มีหัวเหมือนหอมหัวแดง แต่รูปรีทรงกระสวย
ใบเกล็ดที่หุ้มหัวหนาแข็งกว่า สีแดงเข้มอมม่วง ลักษณะใบแบนสีเขียวมีเส้นยาวตามไปเป็นทาง ขอบใบจะมีรอยจีบน้อยๆ ที่ปลายใบจะแหลม คล้ายกับว่านสากเหล็ก หรือกล้วยไม้ดิน
ดอกเป็นกลีบสีขาวรูปซ้อนปลายแหลม 5 กลีบ เกสรเหลืองออกเป็นช่อ คล้ายดอกดาวเรืองสีขาว แต่เล็กกว่าดาวเรือง
สรรพคุณทางสมุนไพร
ใช้หัวว่านผสมเป็นยาสุมหัวเด็กรวมกับเปราะหอม แก้เด็กเป็นหวัด หายใจไม่สะดวกและเป็นยาขับลมในลำไส้
ใช้หัวโขลกละเอียดรักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อนได้
ใช้ในทางคงกระพันชาตรีเมื่อกินเข้าไป ก่อนใช้เสกด้วยคาถา "นะโมพุทธายะ" 3 จบ
ใช้รักษารำมะนาดเลือดออกตามไรฟัน และทำยาหม่อง