สะเดาดิน
วงศ์ : Molluginaceaeชื่อวิทยาศาสตร์ : Glinus oppositifolius (L.) A.DC.
ชื่อสามัญ :
ชื่ออื่น : ผักขวง สะเดาดิน (ภาคกลาง) ผักขี้ขวง (ภาคเหนือ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
พืชล้มลุก ลำต้นทอดเลื้อยแตกแขนงแผ่ออกครอบคลุมดินคล้ายพรม ใบมีขนาดเล็กเรียวยาว ออกจากบริเวณข้อของลำต้นข้อละ 4-5 ใบ ขอบใบเรียบ ก้านใบสั้น ดอก ออกรอบๆ ข้อ ข้อละ 4-6 ดอก มีกลีบดอก 5 กลีบ สีขาวอมเขียว ติดผลรูปยาวรี เมื่อผลแก่จะแตกออกเป็นสามแฉก ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาลแดงจำนวนมาก พบขึ้นบริเวณชื้นแฉะ ในไร่นา และตามสนามหญ้าโดยทั่วไป ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ดสรรพคุณทางสมุนไพร
บำรุงน้ำดี แก้ไข้ แก้ร้อนใน แก้หวัด แก้ไอ ทาแก้ฟกช้ำบวมอักเสบ
ทั้งต้น มีรสขมเย็น ปรุงเป็นยาแก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ บำรุงน้ำดี แก้ไข้ทั้งปวง ระงับความร้อน และถ้านำต้นสดมาตำผสมกับขิงจะเป็นยาสุมกระหม่อมเด็ก ปวดศีรษะ แก้หวัด แก้ไอ ใช้ปรุงเป็นยาระบาย บำรุงธาตุ แก้คัน เป็นยาทาแก้โรคผิวหนัง หรือยาฆ่าเชื้อ แต่ถ้าผสมกับน้ำมันละหุ่งแล้วนำไปอุ่น จะเป็นยาแก้ปวดหู หยอดหู