กรดน้ำ

กรดน้ำ
ชื่ออื่น  ขัดมอนเล็ก, กัญชาป่า, กระต่ายจามใหญ่, มะไฟเดือนห้า, เทียนนา (จันทบุรี), ขัดมอนเทศ (ตรัง), หญ้าหัวแมงฮุน,หญ้าจ้าดตู้ด (เหนือ), ตานซาน (ปัตตานี), หูปลาช่อนตัวผู้ (ตราด), เอี่ยกำเช้า (จีนแต้จิ๋ว), หญ้าพ่ำสามวัน (ฉาบ), แหย่กานฉ่าน (จีนกลาง)

ชื่อสามัญ  Sweet Broomweed, Macao Tea

ชื่อวิทยาศาสตร์  Scroparia dulcis Linn.

ชื่อวงศ์  SCROPHULARIACEAE 

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้น : เป็นพรรณไม้พุ่ม ลำต้นไร้ขน มีความสูงประมาณ 25-80 ซม.

ใบ : เป็นสีเขียวแก่ ใบเล็ก ขอบของใบจะหยักแบบฟันปลายาวประมาณ 1-2 นิ้ว ใบออกตรงข้ามกันเป็นเกลียวรอบกิ่ง

กิ่ง : กิ่งเล็กเรียว กิ่งแผ่สาขามาก

ดอก : ดอกสีขาว เล็ก กลีบเลี้ยงมีจำนวน 4 กลีบ เกสรตัวเมียมี 1 อัน ต้นหนึ่งจะมีดอกมาก

ส่วนที่ใช้ : ใบ, ลำต้น, ราก

สรรพคุณทางสมุนไพร
ใบ   รสฝาด ขับระดูขาว แก้ไอ แก้หลอดลมอักเสบ บำรุงธาตุ แก้ไข้ แก้ปวดฟัน
ต้น   รสฝาด แก้ไอ แก้ไข้ แก้ท้องเสีย แก้ปวดท้อง แก้ลำไส้อักเสบ แก้ผื่นคัน แก้ขัดเบา ลดอาการบวมน้ำ แก้เหงือกบวม แก้ปากเปื่อย
ลูก   รสฝาดเมา ขับพยาธิไส้เดือน
ราก   รสฝาด ขับปัสสาวะ แก้ไข้ แก้ปวดศีรษะ แก้โรคเบาหวาน แก้ผื่นคัน สมานลำไส้ แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้จุกเสียด

ตำรับยา

1. เด็กที่เป็นไข้ให้ใช้ลำต้นที่สด ประมาณ 15 กรัม นำมาต้มใส่น้ำ ใส่น้ำตาลพอมีรสชาติ แล้วกรองเอาน้ำกิน

2. เป็นผื่นคัน ให้ใช้ลำต้นที่สดตำให้ละเอียด คั้นเอาน้ำมาทาที่เป็น

3. ขาบวมเนื่องจากเป็นโรคเหน็บชา ใช้ลำต้นที่สดขนาด 30 กรัม แล้วเอากินทุกเช้า-เย็นหลังอาหาร

4. เป็นหัด ให้ใช้ลำต้นที่สด ต้มแล้วกรองเอาน้ำกินติดต่อกัน 3 วัน

5. ลำไส้อักเสบ ปวดท้อง ปัสสาวะขัด ใช้ลำต้นขนาด 15-30 กรัม ต้มให้เดือดแล้วเอาน้ำกิน

6. มีอาการเจ็บคอ ใช้ลำต้นที่สด ประมาณ 120 กรัมตำให้ละเอียดแล้วคั้นเอาน้ำผสมกับน้ำผึ้ง รับประทาน

7. ไอ ใช้ลำต้นที่สด ประมาณ 30-60 กรัม ต้มให้เดือดแล้วเอาน้ำรับประทาน

สารเคมีที่พบ   ต้นสด มี tritriacontone,sitosterol,d-mennitol,dulciol,dulcioline,scoparol,amellin,betulinic acid,iffaionic acid,benzoxazolinone,friedilin,glutinol,l-amyrin,dulcioic acid และ แอลคาลอยด์ ราก มี d-mannitol และ tannin, เปลือก มี hexacosanol,B-sitosterol และ d-mannitol