มะเดื่อดิน
ชื่อวิทยาศาสตร์: Aganosma marginata (Roxb.) G.Don
วงศ์: APOCYNACEAE
ชื่อสามัญ: Burkill
ชื่ออื่น: เดื่อเครือ;เดื่อดิน (ใต้);เดือยดิบ;มะเดื่อเถา (ราชบุรี);โมกเครือ (เหนือ);ใส้ตัน (อีสาน);ไม้พิษ;ย่านเดือยบิด (สุราษฏร์ธานี)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น: ไม้เถาเนื้อแข็ง เลื้อยพาดพันไม้อื่น ลำต้นสีน้ำตาล มีตุ่มที่เป็นช่องอากาศจำนวนมาก ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว
ใบ: เป็นใบเดี่ยวออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ใบรูปขอบขนาน กว้าง 2-4.5 เซนติเมตร ยาว 5-12.5 เซนติเมตร ปลายใบเป็นติ่งแหลม โคนใบมนหรือกลม ผิวใบด้านบนเกลี้ยงมีขนประปราย ผิวใบด้านล่างมีขนสั้นๆ ก้านใบมีขน ยาว 5-8 เซนติเมตร
ดอก: ออกเป็นช่อที่ปลายยอดหรือตามง่ามใบ ยาว 5-10 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ ที่โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย มีขน กลีบดอกสีขาว ตอนโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ที่โคนสุดเป็นกะเปาะ ปลายเรียวแคบแยกเป็น 5 แฉก ดอกตูมกลีบดอกจะบิดงอ
ผล: เป็นฝักออกติดกันเป็นคู่ เมื่อแก่ แห้งและแตกออก เมล็ดรูปขอบขนานยาว ปลายด้านหนึ่งมีขนติดเป็นกระจุกอยู่
สรรพคุณทางสมุนไพร
ส่วนที่ใช้และสรรพคุณ:
ราก : แก้ประดงเม็ดผดผื่นคันตามผิวหนัง แก้ลมพิษ แก้พิษภายใน แก้ตับไตพิการ บำรุงกำลัง ขับโลหิตระดู ขับปัสสาวะ