ย่านลิเภา สรรพคุณ

ย่านลิเภา

ชื่ออื่น : ลิบูปาดี ลิบูซือนิง (มลายู - นราธิวาส) ปูยุ่ง ลิเพาหยอง, ลิเพาหยอย, ย่านพองหยอง ,หมอยสาวแก่

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lygodium micro phyllum (cav.) R. Br.

ชื่อวงศ์ : SCHIZACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นพืชพวกเฟิน ลำต้นเลื้อยใต้ดิน แทงใบขึ้นเหนือผิวดินเป็นระยะ ใบ ประกอบสามชั้น ก้านใบเรียวเล็กคล้ายเส้นลวด ยาวมาก บางครั้งยาวถึง 5 เมตร เลื้อยคลุมพืชอื่น ๆ และพันต้นไม้ใหญ่ ใบประกอบชั้นที่สอง เรียงสลับทอดระยะห่างกัน 5 -10 เซนติเมตร ก้านยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร ปลายก้านมีขนสีน้ำตาล ด้านข้างแยกแขนงหนึ่ง คู่ตรงข้ามกัน ยาวก้านละ 5 -10 เซนติเมตร ปลายก้านใบย่อยชั้นที่สองนี้ ปกติจะไม่เจริญยาวขึ้นอีก ยกเว้นเมื่อก้านใบชั้นแรกตอนบนถูกทำลายไป ปลายก้านใบย่อยชั้นนี้จะแตกตาเจริญขึ้น ทำหน้าที่แทนก้านใบเดิมต่อไป ใบย่อยเรียงสลับบนก้านใบย่อยชั้นที่สาม ก้านใบย่อยยาว 2 -3 มิลลิเมตร แผ่นใบย่อยรูปสามเหลี่ยม ยาว 1.5 - 3.0 เซนติเมตร กว้าง 1 -2 เซนติเมตร ปลายมน โคนกว้าง สอบและบางครั้งมีติ่งหู ขอบใบที่ไม่สร้างสปอร์เรียบ ขอบใบที่สร้างสปอร์หยักเป็นแฉกลึกคล้ายนิ้วมือ ด้านล่างของแฉกมีกลุ่มของอับสปอร์เรียงตัวกันเป็นสองแถว มีเยื่อบางขนาดเล็กคลุม
       
             ส่วนที่ใช้ประโยชน์ เปลือกของเถา หรือที่เรียกว่าย่าน ใช้จักสานเป็นกระเป๋าถือ และหมวก

 สรรพคุณทางสมุนไพร

             ราก ต้มกินแก้ร้อนใน ปัสสาวะเหลือง ปัสสาวะแดง หรือผสมตัวยาอื่นแก้โรคมะเร็ง ราก ใบ เถา ต้มดื่มน้ำ แก้เลือดพิการแก้ระดูมากะปริบกะปรอย