เปราะหอมแดง

เปราะหอมแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Kaempferia galanga L.

ชื่อสามัญ :    Sand Ginger, Aromatic Ginger, Resurrection Lily

วงศ์ :   ZINGIBERACEAE

ชื่ออื่น :  หอมเปราะ (ภาคกลาง) ว่านตีนดิน ว่านแผ่นดินเย็น ว่านหอม (ภาคเหนือ) หัวเปราะ หัวเกราะ(ภาคใต้)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

 พืชล้มลุก อายุปีเดียว มีลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดิน เรียกว่า เหง้า เนื้อภายในสีเหลืองอ่อน มีสีเหลืองเข้มตามขอบนอก มีกลิ่มหอมเฉพาะตัว ใบเป็นใบเดี่ยว แทงขึ้นจากเหง้าใต้ดิน 2-3 ใบ แผ่ราบไปตามพื้นดิน หรือวางตัวอยู่ในแนวราบเหนือพื้นดินเล็กน้อย ใบมีรูปร่างค่อนข้างกลมหรือรูปไข่ป้อม ปลายใบแหลม โคนใบมนหรือเว้าเล็กน้อย มีขนอ่อนบริเวณท้องใบ บางครั้งอาจพบขอบใบมีสีแดงคล้ำ เนื้อใบค่อนข้างหนา ตัวใบมีขนาดกว้าง 5-10 ซม. ยาว 7-15 ซม. ก้านใบเป็นกาบยาว 1-3 ซม.ดอกออกรวมกันเป็นช่อ ยาว 2-4 ซม.มี 4-12 ดอก ออกตรงกลางระหว่างใบ ดอกมีสีขาว หรือสีขาวอมชมพูแต้มสีม่วง แต่ละดอกมี กลีบประดับ 2 กลีบรองรับอยู่ ซึ่งใบและต้นจะเริ่มแห้งเมื่อมีดอก ผลเป็นผลแห้ง แตกได้ พบมากทางเหนือ ใบอ่อนม้วนเป็นกระบอกออกมาแล้วแผ่ราบบนหน้าดิน ต้นหนึ่งๆ มักมี 1 – 2 ใบ ใบมีรูปร่างทรงกลมโตยาว ประมาณ 5 – 10 ซม. หน้าใบเขียว เปราะหอมแดงจะมีท้องใบสีแดง เปราะหอมขาวจะมีท้องใบสีขาว มีกลิ่นหอม หัวกลมเหมือนหัวกระชาย ใบงอกงามในหน้าฝน และจะแห้งไปในหน้าแล้ง
ส่วนที่ใช้ :  ใบ ดอก ต้น หัวสดหรือแห้ง

สรรพคุณทางสมุนไพร

          ใบ  -  แก้เกลื้อนช้าง

          ดอก - แก้โรคตา

ต้น - แก้ท้องขึ้นเฟ้อ ขับลม

หัว
- ขับเลือด และหนองให้ตก
- แก้ลมพิษ แก้ผื่นคัน แก้ไอ แก้บาดแผล

หัวและใบ - ใช้ในการปรุงเป็นอาหารได้ แก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อ ขับลม

วิธีและปริมาณที่ใช้ - ใช้หัวสด 10-15 กรัม แห้ง 5-10 กรัม หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ต้มกับน้ำ 1 ถ้วยแก้ว ดื่ม 1-2 ครั้ง